صرافی های آنلاین ارزهای دیجیتال، با توجه به نوع کاربری که دارند، به دو نوع صرافی متمرکز و غیر متمرکز تقسیم بندی می شوند. در واقع، عملکرد صرافی متمرکز مشابه انواع بانک های رایج است و تمامی فرایند عملیاتی آن در یک مکان متمرکز بوده و توسط خود صرافی انجام می شود و عملکرد صرافی نوع دوم که غیر متمرکز نام دارد، به گونه ای است که هیچ سازمان و نهادی بر آن نظارت ندارد و مبادلات آن تنها توسط کاربران انجام می شود. در ادامه به توضیح مفصل تری از این دو نوع صرافی خواهیم پرداخت.
صرافی متمرکز چیست؟
هر یک از صرافی های متمرکز، ملزم به رعایت یک سری قوانین و مقررات هستند و همواره یک شخص یا شرکت ثالث بر روی دارایی ها و معاملات کاربران آن نظارت دارد و از امنیت بالایی نیز برخوردار است و از محبوبیت زیادی در بین سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال برخوردارند.
مزایای صرافی متمرکز:
- برخورداری از محبوبیت زیاد در بین کاربران
- ارائه امکانات بیشتر به کاربران
- نظارت قانونی و نیاز به مجوز برای راه اندازی
- دارای حجم نقدینگی بالا
- سرعت زیاد پردازش و انجام معاملات
صرافی غیر متمرکز چیست؟
صرافی غیرمتمرکز با این ایده که دارایی های دیجیتال، ماهیتی غیرمتمرکز دارند، شکل گرفتند و وارد سیستم شدند. به طوری که می توان گفت یک صرافی غیر متمرکز ارزهای دیجیتال، با ایجاد یک محیط بدون واسطه و در عین حال بسیار هوشمند، توانست به خوبی عامل واسطه را از میان بردارد.
در نظر داشته باشید که معاملات در این صرافی، از طریق قراردادهای هوشمند انجام می پذیرد تا عامل واسطه ای حذف شده و هیچ نظارت و کنترلی بر روی سرمایه کاربر وجود نداشته باشد. این نوع صرافی را میتوان یک سیستم همتا به همتا دانست.
مزایای صرافی غیرمتمرکز:
- دارای حریم خصوصی پیشرفته
- عدم نیاز به ثبت نام و احراز هویت
- انجام معاملات به صورت همتا به همتا و توسط قراردادهای هوشمند
- عدم امکان خرابی و دستکاری و جعل
- اختیار و کنترل کامل برای کاربران.
- بسیار ایمن و مقاوم در برابر حمله هکرها
- کارمزد پایین معاملات
- عدم نیاز به مجوز برای راه اندازی
تفاوت دو صرافی متمرکز و غیرمتمرکز در چیست؟
با نگاه به عملکرد توکن های صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز، مشخص می شود که تفاوت هایی بین این دو نوع صرافی وجود دارد، چرا که برخی از توکن های آنها، دارای رشدی معادل چندین هزار‌درصد بوده و برخی دیگر، تقریبا هیچ بازدهی قابل توجهی نداشته اند.
تا به امروز، متوسط عملکرد پنج توکن برتر صرافی های متمرکز، ۵۴۸ درصد رشد را نشان می دهند که در بین آنها، توکن های صرافی بایننس کوین و اف تی ایکس بیش از ۱۰۰۰ درصد، سود داشته و بسیار پیشتاز بوده اند و متوسط عملکرد پنج توکن برتر صرافی های غیرمتمرکز، ۸۵۱ درصد رشد را نشان می دهند که در میان آنها توکن پنکیک سواپ با حدود ۳۰۰۰ درصد رشد، برترین توکن این گروه است.
بازدهی سرمایه‌گذاری در توکن صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز در سال ۲۰۲۱ تشابه بیشتری دارد. این سود برای صرافی های متمرکز ۳۸۶ درصد و برای صرافی های غیرمتمرکز ۳۱۹ درصد بوده است.
با توجه به اینکه صرافی های غیرمتمرکز بخشی از سیستم ارز دیجیتال هستند و تا به حال به حد رشد و ارتقای قابل توجهی نرسیده اند، ولی فرصت های مهم و جالب توجهی نیز برای رشد قدرتمند در این بخش مشاهده می شود. در ادامه به مهمترین تفاوت های این دو نوع صرافی از جنبه های متعدد آن خواهیم پرداخت.
کنترل: در صرافی متمرکز، کنترل حساب دارایی شما در اختیار شخص ثالث است که مالک صرافی بوده و آن را اداره می نماید. از سویی دیگر، در صرافی غیرمتمرکز، تمام کنترل حساب دارایی بر عهده شخص کاربر است.
امنیت: در بررسی موضوع امنیت برای این دو نوع صرافی باید گفت که، صرافی غیرمتمرکز امنیت بیشتری نسبت به صرافی متمرکز دارد. زیرا صرافی های متمرکز با خطر هکرها مواجه هستند. آنها ممکن است که صرافی را از کلید های خصوصی که برای دسترسی به سرمایه کاربران استفاده می کند هک کنند و تمام سپرده از دسترس خارج شود. همچنین صرافی های غیرمتمرکز نیز با خطر هک شدن و از دست دادن سرمایه افراد مواجه هستند که در مقایسه با همتای متمرکز آن، کمتر است. برای مقابله با مشکلات امنیتی، برخی از صرافی های متمرکز شروع به ارائه حساب های غیرمتمرکز به مشتریان خود کرده‌اند.
محبوبیت: در حال حاضر، صرافی های متمرکز به دلیل قدمت بیشتری که دارند، از محبوبیت بیشتری نزد افراد برخوردارند. با اینکه صرافی های غیرمتمرکز دارای مزایای بیشتری در بحث کیف پول و حساب ها هستند، اما از محبوبیت کمتری در نزد کاربران خود برخورداند. دلیل اصلی آن در موضوع زیرساخت ها و میزان نقدینگی بهتر است که آن هم به دلیل قدمت و سابقه کاری بیشتر می باشد.
کارمزد: صرافی های متمرکز هزینه خدمات خود را از کاربران دریافت می کنند. البته این کارمزدها با توجه به ویژگی ها و قابلیت های آن ممکن است متفاوت باشد. صرافی های غیرمتمرکز برای مطابقت سفارشات در بلاکچین، دارای کارمزد صفر یا کارمزدهای بسیار کم هستند. اما چون بیشتر آنها از قرارداد هوشمند استفاده می کنند، کارمزدهای زیادی باید برای آنها پرداخت کرد.
امکانات: صرافی های متمرکز دارای امکانات بیشتری در مقایسه با صرافی های غیر متمرکز هستند. برای ترید بهتر می توانید معاملات مارجین را انجام دهید، از ابزارهای مدیریت و از چندین نوع سفارش پیشرفته استفاده کنید. صرافی های غیرمتمرکز، امکانات محدود تری داشته و معاملات مارجین را به مشتریان خود ارائه نمی دهند. شاید در آینده شاهد ارائه امکانات بیشتری از آنها باشیم و ویژگی های بهتری را ارائه نمایند.
قوانین و مقررات: صرافی های متمرکز تابع قوانین و مقررات تعیین شده هستند و نسبت به صرافی های غیرمتمرکز، قوانین بیشتری دارند. زیرا پلتفرم های متمرکز به مجوز نیاز دارند و باید به قوانین نظارتی منطقه ای خود نیز پایبند باشند و آن را اجرا نمایند. در مقابل، صرافی های غیرمتمرکز، مقررات خاصی ندارند و انجام آن به لطف بلاکچین توزیع شده بسیار دشوار است. به این معنی که اگر حتی دولت آن را ممنوع کند، می تواند در آن مناطق فعالیت کند.
نقدینگی: صرافی های متمرکز دارای تعداد کاربر بسیار بیشتری هستند و به همین دلیل میزان نقدینگی آن به مراتب بسیار بیشتر از همتای غیرمتمرکز خود است. بنابراین اگر یک دارایی مورد تقاضا باشد، کاربران مختلف، آن را خریداری نموده و یا می فروشند. یکی از دلایلی که سیستم عامل های غیرمتمرکز به اندازه سیستم عامل های متمرکز نقدینگی ندارند این است که تطبیق سفارش در آنها زمان بر است و موضوع دیگر اینکه در مقایسه با صرافی دیگر، از محبوبیت کمتری برخوردارند.
سرعت: صرافی های متمرکز برای انجام سفارشات به طور متوسط به ۱۰ میلی ثانیه زمان نیاز دارند، در حالی که این عمل در صرافی های غیرمتمرکز حداقل ۱۵ ثانیه به طول می انجامد تا سفارش تطبیق داده شده و مبادله انجام شود. علاوه بر این، انجام یک سفارش غیرمعمول ممکن است تا یک دقیقه نیز طول بکشد، که در مقایسه با پلتفرم های متمرکز، زمان قابل توجهی است.