در دنیای ارزهای دیجیتال، یک توکن در واقع نوعی از ارز دیجیتال است که بلاک چین مستقل خود را ندارد و بر روی سایر شبکه ها مانند اتریوم نیز قابلیت جا به جایی را دارا می باشد. در واقع وجه تمایز یک توکن با کوین، تنها در داشتن یا نداشتن بلاک چین مستقل خلاصه می شود. طبق این تعریف، یک کوین ارز دیجیتالی است که بلاک چین مستقل خود را دارد و انواع ارز دیجیتال مانند بیت کوین، اتریوم، ریپل، لایت کوین، بیت کوین کش، کاردانو که دارای بلاک چین های مختص به خود هستند، یک کوین محسوب می شوند و انواعی دیگر مانند، تتر، چین لینک، دای، آوی، یرن فایننس و بت نیز از بزرگترین توکن های بازار محسوب می شوند.
توکن ها چگونه ساخته می شوند؟
می توان بر روی هر یک از پلتفرم های بلاک چین که از قراردادهای هوشمند و زبان های برنامه نویسی در سطوح بالا استفاده می کنند، توکن ایجاد کرد. می توان بیان داشت که اتریوم میزبان بیش از ۸۰ درصد توکن های بازار است و پس از آن بایننس چین، ایاس، کازماس، تزوس و ترون قرار دارند.
توسعه دهندگان می توانند با استفاده از زبان های برنامه نویسی و استانداردهای ایجاد توکن که تیم یک بلاک چین آن را ارائه می کند، اقدام به ایجاد یک توکن نمایند و برای این کار نیاز است که قرارداد هوشمند توکن خود را ایجاد نموده و با استفاده از ابزارهای موجود، آن را در بلاک چین پیاده سازی و اجرا کنند. در نظر داشته باشید که دلیل تاکید بر انتخاب یک توکن به دلیل بهره مندی از مزایای زیادی مانند، صرفه جویی در هزینه ها و زمان می باشد که مهم ترین مزیت ساخت توکن به جای یک بلاک چین جداگانه به شمار می رود.
برخی از پروژه هایی که قصد دارند کار بر روی شبکه و بلاک چین خود را آغاز کند، ممکن است که در ابتدا، میزان بودجه و سرمایه کافی را در اختیار نداشته باشند و با توجه به گسترش سریع فضای ارزهای دیجیتال از نظر زمان بندی هم با مشکلات زیادی مواجه شوند. این پروژه ها می توانند در ابتدا خیلی سریع توکن خود را روی یک بلاک چین دیگر مانند اتریوم پیاده سازی کنند و با جذب سرمایه خصوصی یا عمومی و اضافه کردن آن به صرافی ها، به سرمایه و زمان بندی مورد نظر خود دست پیدا کنند، شبکه اصلی خود را راه اندازی کنند و بعد توکن ها را به بلاک چین اختصاصی خودشان انتقال دهند. حتی در برخی موارد، نیاز به ساخت بلاک چین جداگانه برای یک پروژه احساس نمی شود و آن پروژه می تواند از امنیت بالای بلاک چین میزبان نیز استفاده نماید.
به عنوان مثال، پروژه چین لینک با تیم های بزرگی قرارداد همکاری امضا کرده است، اما توکن بومی روی اتریوم کار می کند. پروژه بزرگ دیگری که از بلاک چین اتریوم بهره می برد، تتر است. این استیبل کوین که برای حفاظت از سرمایه گذاران در برابر نوسانات ساخته شده است و قیمت آن با توجه به داشتن پشتوانه دلاری، همیشه یک دلار است، توکن های خود را روی چندین بلاک چین امن عرضه کرده و نیازی به ایجاد بلاک چین اختصاصی نمی بیند.
انواع توکن
توکن ها را می توان به چندین دسته متفاوت تقسیم بندی نمود و این نوع طبقه بندی، نسبی و وابسته به افراد و فعالان آن است. بدین معنا که هر فردی می تواند آن را از جنبه های مختلف، تقسیم بندی نماید. با این حال، می توان آن را به دو دسته کلی مثلی و غیر مثلی تقسیم بندی نمود و همچنین هر یک از این دو بخش نیز دوباره طبقه بندی می شوند که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.
توکن مثلی:
در دنیای اقتصاد و دارایی، یک کالا در صورتی مثلی محسوب می شود که هر یک از واحدهای آن با یکدیگر قابل تعویض و جابه جایی باشند و نتوان از نظر ارزشی هیچ یک را کم ارزش تر و یا با ارزش تر از دیگری دانست.
به عنوان مثال، بیت کوین، دلار و ریال را می توان در دسته دارایی های مثلی قرار داد. یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی نسبت به یک اسکناس ۱۰,۰۰۰ تومانی دیگر از نظر ارزش کاملاً برابر است و هر دو می توانند با یکدیگر تعویض شوند و مقدار کالای یکسانی را خریداری کنند.
در نقطه مقابل انواع دارایی های مثلی، دارایی های غیر مثلثی قرار دارند که در اطراف ما به وفور مشاهده می شوند و اینگونه بیان نماییم بهتر است، هر چیزی که ابزار مبادله نباشد، یک دارایی غیر مثلی است.
به عنوان مثال، لپ تاپ شما، تلفن همراه شما و خودروی شما اقلام غیر مثلی هستند. اگر خودروی خود را به دوست خود قرض دهید تا به مسافرت برود، انتظار دارید دقیقاً همان خودرو و نه خودرویی دیگر را پس بگیرید.
توکن غیر مثلی:
یک توکن غیر مثلی که آن را با نام NFT نیز می شناسیم، یک دارایی دیجیتال است که کاملا منحصر به فرد بوده و بر روی بلاک چین ذخیره و جا به جا می شود. آیتم های بازی های کامپیوتری، اقلام کلکسیونی، آثار هنری دیجیتال، بلیط رویدادهای مختلف، نام دامنه ها، یک خانه که به صورت توکن درآمده باشد، همگی را می توان در دسته بندی توکن های غیر مثلی قرار داد.
در حال حاضر ۹۹٪ توکن های بازار مانند تتر و چین لینک مثلثی هستند و همه واحدهای آنها از نظر ارزش مشابه و قابل تعویض هستند، اما حوزه ان اف تی نیز همواره در حال گسترش و وسعت است و پیش بینی می شود که در آینده توکن های غیرمثلی بخش بزرگتری از بازار را به خود اختصاص دهند.
در نظر داشته باشید که سه دسته بندی اصلی توکن های مثلی، شامل توکن کاربردی، توکن اوراق بهادار و توکن حاکمیتی می باشد که در ادامه هر یک را توضیح می دهیم.
توکن کاربردی: نوعی از ارز دیجیتالی است که برای پرداخت هزینه ها و خرید کالا و خدمات در یک یا چند پروژه، استفاده می شود و تعداد بسیار زیادی از توکن های موجود در بازار، توکن های کاربردی هستند.
در نظر داشته باشید که ارزش این توکن ها تنها با عرضه و تقاضا مشخص می شود و هیچ پشتوانه ای برای آنها تعریف نشده است. همچنین ارزش این توکن ها به طور مستقیم هیچ ارتباطی با ارزش یا سرمایه های شرکت توسعه دهنده آن ندارد.
توکن اوراق بهادار: نوعی از ارز دیجیتال محسوب می شود که دارنده آن صاحب بخشی از یک دارایی، شرکت یا سود یک فعالیت خاص خواهد بود. زمانی که یک خانه یا یک شرکت تبدیل به هزاران توکن شود و مانند سهام در بین سرمایه گذاران توزیع شود، آن توکن یک توکن اوراق بهادار محسوب می شود.
مزیت توکن های اوراق بهادار نسبت به اوراق بهادار سنتی این است که با استفاده از فناوری بلاک چین، سرمایه گذار می تواند به جای استفاده از کارگزاری ها، توکن خود را بر روی کیف پول شخصی ذخیره کند و در زمان معامله به راحتی آن را انتقال دهد. همچنین این نوع توکن در مراجع قانونی ثبت می شود و این موضوع ریسک کلاهبرداری را کاهش می دهد.
توکن حاکمیتی (گاورننس): این توکن یک ارز دیجیتالی است که دارنده آن می تواند توسط آن، در تصمیم گیری ها و رای گیری های آینده یک سیستم یا شبکه نقش داشته باشد. هر یک از توکن های حاکمیتی اغلب اوقات در طبقه توکن های کاربردی قرار دارند و این بدان معناست که یک توکن حاکمیتی می تواند یک توکن کاربردی هم باشد.
معرفی انواع مختلف توکن در بلاک چین اتریوم
گونه های مختلفی از توکن وجود دارند که براساس خصوصیات و عملکردهای متفاوتی که دارند از سایرین متمایز می شوند. این طبقه بندی تنها اختصاص به توکن های مختلف بلاک چین اتریوم دارد و می توان اینگونه بیان داشت که با ظهور اتریوم و رشد و رونق آن، رفته رفته پا به عرصه ظهور در حوزه بلاک چین نهادند.
اتریوم بلاک چین اصلی محسوب می شود و تمام این پروژه ها بر روی آن توسعه داده شده اند و از سال ۲۰۱۷ نیز استاندارد های مختلفی بر روی اتریوم ظهور کردند که به سازندگان توکن اجازه می دهند عملکرد های خاصی ارائه دهند و بدین طریق، آن ها را در سایر نمونه کارهای موجود ادغام کنند.
استاندارد ERC20 : توکن های قابل مبادله
به عنوان نخستین استانداردی که در اکوسیستم اتریوم ثبت شد، شناخته می شود و توکن ERC20 را قرارداد هوشمندی مدیریت می کند که فهرستی از فرایندهای جزئی را دربر می‌گیرد که می توان به نحوه ایجاد واحدهای جدید تقسیم شده و از بین بردن آن ها و انتقال آن ها به پورتفولیو دیگر نیز اشاره نمود.
کاربرد توکن هایی که براساس این استاندارد تولید می شوند، از مبادله یا دارایی در اکوسیستم پروژه گرفته تا بازنمایی از دارایی پایه و کوین های باثبات که ارزششان در برابر واحدهای پولی بدون تغییر خواهد ماند. در فرایندهای عرضه اولیه کوین (ICO) می باشد و با ارزش پیشنهادی شان به پروژه مخصوصی متصل هستند و برخی از توکن های این استاندارد در دسته رمزارزهای محبوب قرار دارند.
استاندارد ERC721 : توکن های غیر قابل معامله
این استاندارد بر روی بستر اتریوم است و از طریق بازی Cryptokitties بود که حسابی مشهور شد و در حقیقت، این توکن برپایه ERC20 ساخته شده و تمام ویژگی های فنی آن را تنها با یک اختلاف در خود دارد. این توکن ها غیرقابل معامله و نمایانگر دارایی دیجیتالی با مشخصاتی منحصر به فرد هستند که شامل شماره سریال و نام و ویژگی های شخصی یا اشیا بازی می شوند. در نظر داشته باشید که امکان تکرار یا تقسیم شدن به بخش های کوچک تر را هرگز نخواهد داشت و کاربر می تواند فقط مالک تمام آن باشد.
استاندارد ERC1411 : توکن های بهادار
این گونه از توکن ها نیز برپایه ERC20 توسعه یافته است و توکن های بهادار نیز دارایی های واقعی را دربر می گیرند و با قوانین مالی کنونی انطباق دارند. در واقع توکن های بهادار همان دارایی های سنتی سهام، اوراق قرضه، وام یا سند مالکیت هستند و از قوانین حاکم بر بازارهای سنتی پیروی می کنند و سرمایه گذاری یا مبادله در این دارایی ها به افراد واجد شرایط محدود است.
وجه تمایز توکن ERC 1411 در مقایسه با توکن ERC20 در این است که این گونه توکن ها مانند گونه توکن ERC20 آزادانه انتقال دادنی نیستند و واسطه ای مسئولیت تایید یا رد انتقال دارایی های دیجیتالی را برعهده دارد تا بررسی کند مبادله مطابق با قوانین و مقررات ایالتی حاکم بر دارایی های پایه مرتبط با دارایی های دیجیتال انجام می شود. این صدور مجوز از طریق قرارداد هوشمندی مدیریت می شود که دارایی ها تولید کرده اند. بنابراین، دارایی های دیجیتالی با قوانین موجود سازگار می شوند و در پی آن توکن بهادار سریعا از چهارچوب قانونی بهره مند می شود.
وجود توکن های بهادار می تواند بیانگر نوعی تحول و انقلاب فنی از شکل سنتی سهام و کارایی آنها به شمار رود که رویه متفاوتی را با همان ویژگی و کارایی دنبال می کند.